خرید بذر

نیاز کشاورزان به بذر همواره رو به افزایش است؛ چراکه استفاده از بذر یکی از ساده‌ترین راه‌های تکثیر گیاهان است. بذرهای موجود در بازار انواع مختلفی دارند و به روش‌های مختلفی از جمله گرده افشانی در محیط طبیعی، از طریق هیبریداسیون (دو رگ گیری) و یا از طریق دستکاری ژنتیکی اصلاح می‌شوند. در ادامه این مقاله شما را با انواع بذرهای کشاورزی و کاربردهای آن‌ها آشنا خواهیم کرد. تا پایان با ما همراه باشید.

بذر چیست؟

بذر قسمتی از محصول است که در خاک زراعی می‌کارند تا جوانه زده و پایه گیاهی که باید زراعت را تشکیل دهد به وجود آورد. بذر یا به شکل دانه است که جنین را در بر دارد و یا به شکل غده، پیاز و ساقه بوده و جوانه یا گیاهچه را در بر دارد. در هرصورت زمانی که بذر در خاک مناسب قرار گیرد، با استفاده از مواد غذایی موجود در داخل دانه، غده و... رشد و نمو خود را شروع کرده و به بوته تبدیل می‌شود تا در نهایت محصول نهایی را ایجاد کند. بنابراین بذرها یا به وسیله اعضای تناسلی گیاه ایجاد می‌شوند و یا قسمتی از اعضای گیاه هستند.

انواع بذرها

گفتیم که بذرها انواع مختلفی دارند و با خرید بذر هرگونه از مزایای همان گونه می توانید استفاده نمایید. در ادامه چند مورد از آن‌ها را معرفی خواهیم کرد:

بذرهای کوچک

بذرهای کوچک نوعی بذر بهبود یافته‌ هستند که به محض جوانه زدن، گیاه کوچک می‌ماند. همچنین این دانه‌ها برای مصرف هم بسیار ایده آل هستند، زیرا جویدن این بذر به دلیل لطافت و شیرینی که دارند آسان است و ارزش تغذیه‌ای یکسانی با بذرهای خالص دارند.

بذرهای کرئول

بذرهای کرئول نوعی از بذرهای خودرو هستند که دستکاری ژنتیکی نشده‌اند. بدین معنا که این بذرها بعد از گرده افشانی گل‌هایی به طور طبیعی تولید کرده و بعداً جمع آوری شده‌اند. این نوع بذر از گونه‌های خالص است. گیاهان به دست آمده از این نوع بذر به راحتی بدون مشکل با شرایط منطقه شما سازگار می‌شوند.

بذرهای خوراکی

بذرهای خوراکی، بذرهایی هستند که هم برای مصرف خوراکی و هم برای کشت مناسب هستند. مانند تخمه آفتابگردان، برنج یا عدس. دانه‌های خوراکی زیادی نیز مانند پسته، گردو، ذرت، جو دوسر، کنجد، کدو وجود دارند که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند.

به طور کلی مصرف بذرهای خوراکی به بهبود رژیم غذایی و سلامت افراد کمک شایانی می‌کنند. بسیاری از بذرهای خوراکی سرشار از پروتئین، ویتامین‌هایی مانند B یا E و برخی مواد معدنی مانند کلسیم هستند.

بذرهای گل

انواع مختلفی از بذرهای گل وجود دارد که شما با خرید بذر گل می توانید هرکدام از آن ها را به خانه خود بیاورید. بعضی از این بذرها، مثل قاصدک، به قدری کوچک و سبک هستند که به راحتی توسط باد حمل می‌شوند و برخی دیگر، مانند بوته‌های گل رز، بزرگتر هستند. البته دور شدن این بذرها از گیاه مادر به عوامل مختلفی مثل حیوانات یا گاهی اوقات به آب بستگی دارد.

رنگ، اندازه و شکل در گونه‌های مختلف بذرهای گل بسیار متفاوت است. به همین دلیل باید در خرید بذر و همچنین انتخاب بستر کشت دقت کنید. بستر باید به گونه‌ای انتخاب شود که بذرهای گل در جایی کاشته شوند که فاقد فضا نباشد.

بذرهای میوه

بذرهای میوه انواع متفاوتی دارند و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها نیز با دیگری متفاوت است. به طور مثال درخت گیلاس میوه‌ای قرمز رنگ و گرد دارد که قطر آن تقریباً یک سانتی‌متر است. درصورتی که درختان انجیر میوه سیاه رنگ، کشیده داشته که اندازه آن کمتر از ۰.۵ سانتی‌متر است.

به طور کلی می‌توان گفت بذر درختان میوه اکثرا در باغ تولید می‌شود، اما در این میان گونه‌هایی نیز وجود دارند که برای رشد در گلدان‌ها سازگار هستند، مثل برخی گونه‌های مرکبات.

بذر سبزیجات

یکی دیگر از انواع بذر، بذرهای سبزیجات هستند که برای مصرف رشد می‌کنند و شامل حبوبات و سبزیجات می‌باشند. همه این بذرها برای جوانه زنی به رطوبت ثابت و دمای نسبتا بالا نیاز دارند و زمان کاشت آن‌ها معمولاً در فصل بهار است. البته برای استفاده بهتر از فصل، می‌توان پس از خرید بذر سبزیجات معتبر، از روش کشت در خاک بذر محافظت شده یا جوانه زنی استفاده کرد.

بذرهای هیبریدی

بذرهای هیبریدی آن دسته از بذرها هستند که از تلاقی دو گونه مختلف یا انواع خالص به دست می‌آیند. این گیاهان دارای ویژگی‌های هر دو والد هستند، اما اغلب دارای یک یا چند ویژگی بهبود یافته هم هستند. بنابراین،  می‌توانند نسبت به والدین خود مقاوم‌تر باشند‌، تعداد بیشتری میوه تولید کنند و یا با دانه‌های بیشتر یا کمتر، در برابر آفات و یا بیماری‌ها مقاوم‌تر و با سرعت بیشتری رشد کنند.

بذرهای اصلاح شده

این نوع بذرها به کمک مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و یا فرآیندهای انجام شده توسط انسان در یک محیط کنترل شده به صورت همیشگی به دست می‌آیند. و مزایای متعددی دارند. به این دلیل که در این روش گیاهان بهتر با محیط سازگار می‌شوند و مقاومت آن‌ها در برابر آفات و بیماری‌ها بیشتر می‌شود.

ویژگی‌های بذر باکیفیت

بذرهای مختلف ویژگی‌های متفاوتی دارند. برای اینکه بدانید بذری که انتخاب می‌کنید کیفیت مناسبی دارند، باید به چند نکته توجه کنید:

• بذر باید حداقل خلوص ژنتیکی را داشته باشد.
• بذر باید جوانه‌زنی خوبی داشته باشد.
• بذر باید عاری از عفونت ناشی از بیماری‌ها و آفات باشد.
• بذر نباید حاوی ناخالصی‌هایی باشد. باید خلوص ژنتیکی و جسمانی داشته باشد.
• عملکرد بذر باید ۲۰-۲۵ درصد بیشتر از رقم موجود بوده و یا دارای ویژگی‌های مطلوبی مانند مقاومت در برابر بیماری‌، مقاومت به خشکی و شوری و... با عملکرد خوب باشد.

جمع بندی

دیدید که بذرها انواع مختلفی دارند و هرکدام از آن‌ها نیز کاربردهایی دارند. ما در این مقاله سعی کردیم انواع بذر را به شما معرفی کنیم و کاربردهای آن‌ها و ویژگی‌های بذر مناسب برای کشت را نیز بیان کردیم. با این وجود مهم ترین نکته در هنگام انتخاب و خرید بذر، این است که از یک فروشگاه معتبر و با دانش و تجربه خرید کنید. لازم به ذکر است که بذر مناسب به تنهایی نمی تواند محصول دلخواه شما را به ثمر بنشاند، بلکه با خرید سم مناسب هر بذر و همچنین خرید کود مناسب با شرایط اقلیمی میتوانید بهترین نتیجه را حاصل نمایید.

دانه های مرغوب از نظر اندازه یکنواخت، پر و چاق هستند. آنها در اندازه کامل خود هستند و نهال خوبی دارند و بیش از 80 درصد قدرت جوانه زنی دارند. این در حالی است که دانه‌های بی‌کیفیت اغلب تغییر رنگ می‌دهند و وقتی آنها را در ظرف آب فرو می‌برید، به دلیل عواملی مانند آسیب خوردگی در آب باقی می‌مانند، اما دانه‌های سالم که مملو از مواد مغذی هستند در آب فرو می‌روند. بذر مرغوب باید دارای مقدار مناسب رطوبت باشد و قدیمی نباشد.

در این مقاله ابتدا به این سوال پاسخ خواهیم داد که استفاده و خرید بذر مرغوب چقدر اهمیت دارد؟ و سپس کمی در مورد ویژگی های یک بذر خوب صحبت می کنیم و در مورد اهمیت بذر سالم برای تولید یک گیاه سالم صحبت می کنیم و در نهایت کمی در مورد اصلاح ژنتیکی به عنوان راهی برای به دست آوردن دانه های با کیفیت بالا صحبت می کنیم.

مزیت توجه به کیفیت بذر
استفاده از بذر خوب منجر به سبز شدن بیشتر محصول (بیش از 70%)، کاهش نیاز به کاشت مجدد، توده های یکنواخت تر و رشد سریع تر محصولات اولیه می شود. رشد زودرس خوب مشکلات علف های هرز را کاهش می دهد و مقاومت محصول را در برابر آفات و بیماری های حشرات افزایش می دهد.ترکیبی از افزایش رشد محصول، رشد سریع زودهنگام محصول و افزایش مقاومت محصول در برابر آفات و بیماری‌ها منجر به افزایش 5-20 درصدی عملکرد می‌شود.

۵ ویژگی برای بذر خوب و باکیفیت
در این بخش، به برشمردن ۵ ویژگی برای یک بذر خوب و باکیفیت پرداخته و در پاسخ به دو سوال "چگونه می‌توان بذر سالم و باکیفیت را از بذرهای ناسالم و کم‌کیفیت تشخیص داد؟" و "آیا بذرهای سالم در آب فرو می‌روند و بذرهای ناسالم روی آب قرار می‌گیرند؟" با تفصیل بیشتری پاسخ خواهیم داد:

۱. اندازه و وزن بذر: بذرهای سالم و باکیفیت در اندازه و وزن یکسان و به صورت یکنواخت هستند. در نتیجه، بذرهای بزرگتر یا کوچکتر از متوسط ​​ممکن است کم کیفیت باشند.

۲. رنگ بذر: بذرهای سالم و باکیفیت عموما رنگ یکنواخت و با درخشندگی مناسبی هستند. در صورتی که بذرهای بی‌رنگ، پوسته‌ی خشک یا لکه دار دیده شود، ممکن است نامطلوب باشند.

۳. شکل بذر: بذرهای سالم و باکیفیت شکل و شاخص هستند و به راحتی قابل شناسایی هستند. اگر بذرهای متفاوت شکل دیده شوند، ممکن است کیفیت آنها پایین باشد.

۴. تاریخ انبارداری: بذرهای سالم و باکیفیت باید در دمای و رطوبت مناسب نگهداری شوند و باید تاریخ انبارداری آنها به دقت بررسی شود. بذرهایی که بیش از ۲-۳ سال از تولیدشان گذشته است، احتمالا کیفیت پایین‌تری دارند.

۵. آزمایش جوانه‌زنی: برای بررسی کیفیت بذرها، می‌توان از آزمایش جوانه‌زنی استفاده کرد.

پس از توضیح دادن ویژگی‌های بذر خوب و باکیفیت، به دو سوال اصلی مقاله پاسخ خواهیم داد:

1- آیا بذرهای سالم در آب فرو می‌روند و بذرهای ناسالم روی آب قرار می‌گیرند؟

بله، بذرهای سالم و باکیفیت در آب فرو می‌روند و بذرهای ناسالم روی آب قرار می‌گیرند. اما با این حال، بذرهایی که روی آب شناور هستند معمولاً ناسالم و کم کیفیت هستند. بذرهای سالم به دلیل داشتن یک پوست سالم و کیفیت بالای داخلی، بیشتر به آب جذب می‌شوند و به کمک یک نیروی پایین‌تر از چگالی آب به سمت پایین حرکت می‌کنند. به همین دلیل، غالباً بذرهای سالم به آسانی در آب فرو می‌روند.

2- چگونه می‌توان بذر سالم و باکیفیت را از بذرهای ناسالم و کم کیفیت تشخیص داد؟

برای تشخیص بذر سالم و باکیفیت، می‌توانید از ویژگی‌های زیر استفاده کنید:

1- وزن بذر: بذر سالم و باکیفیت بیشترین وزن را دارد.

2- اندازه بذر: بذر سالم و باکیفیت اندازه متوسطی دارد.

3- شکل بذر: بذر سالم و باکیفیت شکل منظمی دارد.

4- رنگ بذر: بذر سالم و باکیفیت رنگی یکنواخت دارد و بدون لکه و عفونت است.

5- پوست بذر: پوست بذر سالم و باکیفیت سفت و با قوام است.

همچنین، بهتر است قبل از خرید بذر، از محصولات شرکت‌های معتبر و با سابقه خرید کنید.

نکته: در هنگام خرید بذر علاوه بر توجه به کیفیت آنها باید در نظر داشت که بذرها باید با توجه به اقلیم منطقه و سیستم کشت مورد استفاده کشاورز انتخاب شوند. بذر باید از کیفیت کشاورزی بالایی برخوردار بوده و الگوی رشد و بلوغ آن یکنواخت باشد. برای این منظور می توان از دانه های هیبرید استفاده کرد.بذرهای هیبرید از به هم پیوستن دو والد مختلف که با دخالت انسان انتخاب و پیوند زده شده اند ایجاد می شوند. هدف از این بذرهای هیبریدی ایجاد دو والد متفاوت است که با دخالت انسان انتخاب و پیوند زده شده اند. هدف از این مداخله انسان این است که برخی از خصوصیات بذر را بیشتر نمایان کند، مثلاً تولید آن را بیشتر کند یا مقاومت آن را در برابر آفات افزایش دهد. بسیار با اهمیت است که بدانیم با خرید کود و همچنین خرید سم مناسب میتوانیم به این پروسه کمک فراوانی نماییم.
اهمیت بذرهای سالم برای تولید گیاهان سالم
گیاهان سالم پایه و اساس تمام حیات روی زمین، عملکرد اکوسیستم ها، امنیت غذایی و تغذیه هستند. از این نظر، سازمان ملل متحد 12 می را به عنوان روز جهانی بهداشت گیاهی نامگذاری کرده است. گیاهان سالم می توانند دانه های سالم تولید کنند و دانه های سالم اولین قدم برای یک گیاه سالم و انعطاف پذیر هستند. سلامت دانه های شما با گیاهانی شروع می شود که آن دانه ها را تولید می کنند. گیاهان مولد بذر باید قوی و عاری از بیماری باشند. گیاهان قوی و سالم، بذرها و نهال‌های سالم‌تری تولید می‌کنند که بزرگ‌تر، زنده‌تر و قوی‌تر از نهال‌هایی هستند که توسط گیاهان ضعیف، بیمار، خشکسالی یا گرسنگی مزمن تولید می‌شوند.

بیماری های منتقله از طریق بذر اغلب در اوایل رشد گیاه ایجاد می شوند و باعث استقرار ضعیف محصول و کاهش بنیه گیاه می شوند که منجر به کاهش عملکرد می شود.حذف گیاهان بیمار بسیار مهم است زیرا سلامت گیاهان مادر نه تنها برای سلامت بذرهایی که تولید می کنند مهم است، بلکه می تواند نسل های آینده را نیز تحت تأثیر قرار دهد و بهره وری آنها را کاهش دهد و حتی مانع از تولید آنها شود. گیاهان بیمار پاتوژن های بیماری را از طریق بذر خود به گیاهان جدید منتقل می کنند. به گیاهان بیمار اجازه ندهید بذرها را بچسبانند، آنها را از محل رشد خارج کنید تا بیماری خود را به بذر خود منتقل نکنند یا گیاهان سالم را آلوده نکنند.

اصلاح ژنتیکی راهی برای بهبود کیفیت بذر است
تقاضا برای مواد غذایی سالم و پایدار، از جمله سبزیجات و میوه ها، در حال افزایش است، اما کشاورزان در سراسر جهان با چالش های زیادی روبرو هستند. زمین های کشاورزی خوب، آب و مواد اولیه روز به روز کمیاب تر می شوند. در بسیاری از نقاط، تغییرات آب و هوایی شرایط رشد کمتر پایدار را ایجاد می کند. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد تخمین می زند که سالانه 40 درصد از محصولات غذایی جهان به دلیل بیماری ها و آفات از بین می رود. برای تولید پایدار و افزایش امنیت برداشت، پرورش دهندگان حرفه ای به محصولاتی نیاز دارند که بتوانند در شرایط سخت سالم بمانند و باید گفت که همه چیز با بذرهای قوی و سالم شروع می شود.هر ساله 20 تا 40 درصد از تولیدات کشاورزی با ارزش اقتصادی تخمینی 220 میلیارد دلار در اثر حملات آفات و بیماری ها از بین می رود. بدون گیاهان سالم، نمی‌توانیم غذای مغذی کافی برای تغذیه جمعیت رو به رشد جهان و جلوگیری از سوء تغذیه تولید کنیم. خبر خوب این است که طیف وسیعی از تلاش‌ها برای محافظت از گیاهان در برابر آفات و بیماری‌ها و به حداقل رساندن تلفات تولید در حال انجام است. بانک های ژن Fact با حفظ تنوع محصول و در دسترس قرار دادن آن برای استفاده از سلامت گیاه و تنوع زیستی در برابر آفات و بیماری ها محافظت می کنند. از تنوع بانک های ژن می توان برای استخراج صفات مفید و توسعه واریته های پرمحصول که در برابر آفات و بیماری ها مقاوم هستند استفاده کرد.