انواع کود و مزایا و معایب استفاده از آن

کود چیست؟
به هر ماده آلی یا معدنی که به صورت طبیعی یا صنعتی تهیه و برای افزایش حاصلخیزی خاک و رفع نیازهای غذایی گیاهان و افزایش کمیت و کیفیت محصولات به خاک اضافه می شود کود می گویند.

ترکیبات کود
3 ماده اصلی که در ترکیب انواع کود به عنوان درشت مغذی وجود دارد عبارتند از نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم(K).
گوگرد(S)، منیزیم(Mg) و کلسیم(Ca) نیز سه عنصر ماکرو جزئی هستند که در ترکیب برخی از انواع کودها استفاده می شود.
مس، روی، آهن ، منگنز ، مولیبدن و بور نیز ترکیبات دیگری به نام عناصرریز مغذی هستند که سلامت و رشد گیاه و کیفیت محصول را تامین می کنند..
فقدان هر یک از عناصر ضروری تغذیه گیاه یا سایر مواد باعث بروز علائم و نشانه هایی می شود که رشد و تولید محصولات را مختل می کند. با افزودن کود به اشکال مختلف به خاک، این علائم برطرف شده و سلامت و باروری گیاه را تامین می کند.

انواع کود
در یک طبقه بندی بر اساس نحوه تولید و فرآوری کود به دو دسته کود آلی و معدنی یا کودهای شیمیایی تقسیم می شوند.
کود آلی: این دسته از کودها دارای پایه بیولوژیکی و ارگانیک هستند. در این دسته نیتروژن، پتاسیم و فسفر از بقایای پوسیده گیاهان، حیوانات، جلبک دریایی و زغال سنگ و یا از میکروارگانیسم های مفید خاک به دست می آید.تغذیه خاک در یک فرآیند بیولوژیکی با مواد مغذی مانند ویتامین ها و سایر مواد معدنی و مصرف آن توسط ریشه باعث افزایش حاصلخیزی خاک و رشد بهتر گیاه می شود.
کودهای حیوانی و کمپوست به عنوان کودهای آلی طبقه بندی می شوند.
کود معدنی (شیمیایی): نوعی کود صنعتی است. اگر از سه ماده اصلی نیتروژن، فسفر و پتاسیم و عناصر کمیاب به نسبت متعادل در فرمولاسیون کود شیمیایی استفاده شود به آن کود کامل می گویند. و اگر هر یک از این عناصر به طور مستقل استفاده شود، کود مستقیم نامیده می شود.
کودها معمولاً بر اساس شکل ظاهری به دو دسته جامد یا مایع دسته بندی می شوند. نحوه استفاده از آنها می تواند به صورت محلول پاشی روی برگ ها یا مخلوط کردن و افزودن مستقیم به خاک و یا استفاده از آبیاری باشد.
مزایای استفاده از کودها
1- رفع کمبود تغذیه ای گیاهان،
2- مقاومت و تحمل گیاهان را در برابر آفات نیز افزایش می دهد. در نتیجه مصرف حشره کش ها و سموم دفع آفات کاهش یافته و محصولات سالم تری بدون آفات تولید می شود.
3- نیتروژن موجود در ترکیب کود باعث رشد سریع جوانه ها و افزایش سبزی گیاه و در نتیجه شادابی آنها می شود.
4- پتاسیم دیواره سلولی گیاه را تقویت می کند و در نتیجه مقاومت گیاه را در برابر تنش های محیطی افزایش می دهد و همچنین ظرفیت نگهداری آب ساقه را افزایش می دهد.
5- فسفر باعث ریشه زایی بیشتر و در نتیجه انتقال بهتر و بیشتر مواد غذایی به اندام ها و همچنین تشکیل بذر در گیاهان می شود.
6- در صورت استفاده از کودهای آلی مانند کمپوست و کود حیوانی، ساختار خاک نیز بهبود می‌یابد و حیات میکروارگانیسم‌های مفید خاک تهدید نمی‌شود
7- در مصرف کودهای غیر ارگانیک مواد مغذی سریع تر آزاد شده و دسترسی گیاه به منابع تغذیه سریع خواهد بود. هرچند خطر سوختگی گیاه در صورت مصرف بی رویه وجود دارد اما با مشخص شدن درصد هر یک از عناصر بر روی بسته بندی محصولات و رعایت دستورالعمل دقیق مصرف ، می توان از بروز این احتمال جلوگیری کرد.

معایب استفاده از کود
- آلودگی محیط زیست
- تغییر اکوسیستم منطقه به دلیل آلودگی ناشی از شستشوی آب
- گرمایش جهانی
- نیاز به اندازه گیری دقیق
- تغییر pH خاک و از بین بردن میکروارگانیسم های مفید خاک
- شوری خاک
- در صورت استفاده بیش از حد از کودهای معدنی باعث سوختگی گیاه و از بین رفتن محصول می شود.